ناهنجاری‌های مادرزادی گوش، علت‌ها، پیامدها و راه‌های درمان

ناهنجاری گوش یعنی چه؟

گاهی نوزادان با گوش‌هایی متفاوت از حالت طبیعی به دنیا می‌آیند. این تغییرات می‌تواند خیلی خفیف باشد، مثل وجود یک زائده کوچک کنار گوش، یا خیلی شدید باشد، مثل نبود کامل لاله گوش (آنوشیا) یا کوچک بودن آن (میکروشیا).

چقدر شایع است؟

بر اساس آمار، حدود ۱ نوزاد از هر ۳۸۰۰ تولد دچار ناهنجاری گوش می‌شود. مشکلات مربوط به لاله گوش (گوش خارجی) کمی کمتر دیده می‌شوند و حدود ۱ در هر ۶۰۰۰ تا ۶۸۰۰ تولد رخ می‌دهند. شیوع این ناهنجاری‌ها در پسرها بیشتر دیده می‌شود و معمولاً در گوش راست اتفاق می‌افتد.

انواع ناهنجاری‌های گوش

• موارد خفیف: مثل زائده‌های کوچک یا سوراخ‌های جلوی گوش.

• تغییر شکل (دفرمیتی): همه اجزای گوش وجود دارند، اما شکل طبیعی ندارند (مثل گوش فنجانی).

• بدشکلی (مالفورماسیون): بخشی از غضروف یا پوست گوش به‌طور کامل رشد نکرده است.

• نبود کامل یا کوچکی گوش: مثل آنوشیا و میکروشیا که ممکن است با کم‌شنوایی همراه باشد.

علت بروز این ناهنجاری‌ها

ناهنجاری‌های گوش می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند:

• عوامل ژنتیکی (مثل نقش ژن HOXA2 در رشد گوش).

• سندرم‌ها؛ حدود ۳۰٪ همراه با بیماری‌هایی مثل تریچر کولین یا برخی تریزومی‌ها.

• شرایط دوران بارداری مانند:

o عفونت‌ها (سرخجه، CMV، توکسوپلاسموز)

o مصرف بعضی داروها (تالیدومید، داروهای ضدتشنج و …)

o دیابت بارداری، خونریزی یا کم‌خونی در سه‌ماهه اول

o کمبود ویتامین A و سوءتغذیه

• عوامل محیطی: سیگار و الکل، زندگی در ارتفاعات بالا، تابش اشعه، روش‌های کمک‌باروری( IVF و ICSI)

چه پیامدهایی دارد؟

• کم‌شنوایی انتقالی: در موارد دوطرفه، رشد گفتار کودک را دچار مشکل می‌کند.

• اثرات روانی و اجتماعی: ظاهر متفاوت گوش می‌تواند باعث کاهش اعتمادبه‌نفس، اضطراب و مشکلات رفتاری شود.

تشخیص و درمان

• غربالگری شنوایی نوزادان باید خیلی زود انجام شود.

• روش‌های غیرجراحی: در ناهنجاری‌های خفیف، روش‌هایی مثل قالب‌گیری در ماه‌های اول زندگی می‌تواند گوش را اصلاح کند.

• جراحی بازسازی: در موارد شدید، بازسازی لاله گوش با استفاده از غضروف دنده یا روش‌های جدیدتر انجام می‌شود. این عمل‌ها نیاز به تخصص بالایی دارند.

نکته پایانی

ناهنجاری‌های مادرزادی گوش طیف وسیعی دارند؛ از تغییرات کوچک تا بدشکلی‌های شدید. این مشکلات علاوه بر شنوایی، می‌توانند روی کیفیت زندگی کودک هم اثر بگذارند. تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و حمایت خانواده می‌تواند به کودک کمک کند زندگی سالم و پربارتری داشته باشد.

دسته بندی: اطفال و کودکان

نویسنده: ادیولوژیست نرگس رستمی

کارشناس ارشد شنوایی‌شناسی

فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی تهران